کد مطلب:34963 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اعتقادات

قرآن روز قيامت را يك روز بسيار طولاني توصيف مي​كند منظور چيست؟

قرآن مجيد در دو آيه هنگامي كه از روز قيامت سخن مي​گويد آن را به عنوان يك روز بسيار طولاني معرفي مي​كند در يك جا مي​فرمايد [فرشتگان و روح به سوي او عروج مي​كنند در آن روز كه مقدارش پنجاه هزار سال است!] «تَعْرُجُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوحَ اِلَيْهِ في يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ خَمْسِيْنَ اَلْفَ سَنَةٍ» معارج/4

و در جاي ديگر مي​فرمايد [خداوند امور اين جهان را از آسمان به سوي زمين تدبير مي​كند سپس در روزي كه مقدار آن هزار سال از سالهائي است كه شما مي​شمريد به سوي او باز مي​گردد (و دنيا پايان مي​يابد و آخرت شروع مي​شود)] «يُدَبِّرُ الْاَمْرَ مِنَ السَّماءِ اِلَي الْاَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ اِلَيْهِ في يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ اَلْفَ سَنَةٍ تَعُدُّونَ» سجده/5

بدون شك آيه نخست ناظر به روز قيامت است و آياتي كه بعد از آن آمده است همگي اوصاف قيامت و حتي عذاب مجرمان را در آن روز و همچنين اوصاف دوزخ را بيان مي​كند.

ولي در مورد آيه دوم در ميان مفسران گفتگو است بعضي آن را اشاره به قوس نزولي و صعودي تدبير امر الهي در همين دنيا دانسته​اند، يا به تعبير ديگر اشاره به دورانهاي تدبير الهي در اين عالم كه هر دوران در يك هزار سال صورت مي​گيرد، و فرشتگان به فرمان الهي مجري اين تدبير تكويني هستند، سپس دوران ديگري آغاز مي​شود.

ولي با توجه به ساير آيات قرآن كه سخن از پيچيده شدن آسمان و زمين مي​گويد، همچنين رواياتي كه در شرح اين آيه نازل شده استفاده مي​شود كه ناظر به روز قيامت است.

و لذا مرحوم علامه طباطبائي در الميزان نيز بعد از ذكر احتمالات آيه، اين تفسير را ترجيح داده است (الميزان جلد 16 صفحه 261).

منتها در اينجا اين سئوال پيش مي​آيد كه چگونه در آيه اول مقدار آن روز پنجاه هزار سال ـ طبق سالهاي ما ـ و در آيه دوم يك هزار سال بيان شده است. پاسخ اين سئوال به روشني در حديثي كه مرحوم شيخ طوسي در امالي از امام صادق (ع) نقل كرده، آمده است، فرمود

«اِنَّ في الْقِيامَةِ خَمْسِيْنَ مَوْقِفاً كُلُّ مَوْقفٍ مِثْلُ اَلْفَ سَنَةٍ، مِمّا تَعُدُّوْنَ ثُمَّ تَلا هذِهِ الْآيَة في يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ خَمْسِيْنَ اَلْفَ سَنَةٍ»

[در قيامت پنجاه موقف (محل توقف براي رسيدگي به حساب اعمال بندگان) است، هر موقفي به اندازه يك هزار سال از سالهائي كه شما مي​شمريد]، سپس امام اين آيه را تلاوت فرمود [در روزي كه مقدارش پنجاه هزار سال است].

در اينكه اعداد هزار و پنجاه هزار سال در اينجا براي تعداد و شماره يا براي تكثير است دو احتمال وجود دارد، ولي به هر حال پيامي كه از اين آيات به گوش مي​رسد اين است كه آن روز روزي است بسيار سخت و مشكل، و روزي است بسيار دقيق و پيچيده كه هيچكس به آساني نمي​تواند از آن بگذرد، و همه بايد خود را براي چنان روز طولاني پرمخاطره​اي آماده سازند.

اين نكته قابل توجه است كه روز، يعني گردش دوراني يك كره به دور خود كه در كرات آسماني كاملاً با هم متفاوت است، در حالي كه كره زمين هر 24 ساعت يكبار به دور خود مي​گردد، كره ماه گردش وضعي خود را تقريباً در طول يك ماه انجام مي​دهد (روز آن در حدود دو هفته و شب آن در حدود دو هفته است) همچنين كرات منظومه شمسي هر كدام شب و روز خود را در مقدار خاصي طي مي​كند و هم اكنون ممكن است در اين جهان هستي كراتي باشد كه گردش وضعي آن صدها يا هزاران سال طول بكشد، بنابراين جاي تعجّب نيست كه در قيامت هر روز به اندازه پنجاه هزار سال باشد.

باز تكرار مي​كنيم آنچه هدف اصلي قرآن را تشكيل مي​دهد همان پيام تربيتي آن است كه در اينگونه تعبيرات نهفته است.

---

پيام قرآن ج 5

ايت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران